Ψάρια ρηχών νερών Ελλάδας

Τελευταία ανανέωση: 24 Αυγούστου 2012.

---

Περιεχόμενα

• Λίγα λόγια
• Ψάρια
• Γραμμοκαπόνι (Trigloporus lastoviza)
• Γύλος (Coris julis)
• Δράκαινα (Trachinus draco)
• Ζαργάνα (Belone belone)
• Κακαρέλλος (Diplodus vulgaris)
• Καλκάνι (?)
• Καλογριά (Chromis chromis)
• Κάπρος (Capros aper)
• Καρδινάλιος (Apogon imberbis)
• Κέφαλος (Mugil cephalus)
• Κοκκινολαπίνα (Symphodus mediterraneus)
• Μαγιάτικο (Seriola dumerili)
• Μαυρολίτσα (Trachinotus ovatus)
• Μελανούρι (Oblada melanura)
• Μουρμούρα (Lithognathus mormyrus)
• Μπαρμπούνι (Mullus surmuletus)
• Παπαγάλος (Xyrichtys novacula)
• Πέρκα (Serranus scriba)
• Πετρογοβιός (Gobius paganellus)
• Ριγοσαλιάρα (Parablennius gattoruginea)
• Σάλπα (Sarpa salpa)
• Σαργός (Diplodus sargus sargus)
• Σπάρος (Diplodus annularis)
• Ταωλαπίνα (Symphodus tinca)
• Φαγανέλι (Symphodus cinereus)
• Χάνος (Serranus cabrilla)
• Σκορπίνα (Scorpaena maderensis)
• Άλλα είδη
• Χταπόδι (Octopus vulgaris)
• Μηλιδόνα (Eledone cirrhosa)
• Σουπιά (Sepia officinalis)
• Μέδουσα (Cotylorhiza tuberculata)
• Μέδουσα (Rhizostoma pulmo)
• Μη αναγνωρισμένα
• Χρήσιμοι σύνδεσμοι

Λίγα λόγια

• Καταρχάς να ξεκινήσω αναφέροντας ότι πρόκειται για μια ημιτελής ερασιτεχνική προσπάθεια να κατηγοριοποιήσω και ταυτοποιήσω τα ψάρια και άλλα θαλάσσια είδη που φωτογραφίζω το καλοκαίρι. Δεν είμαι ούτε δύτης, ούτε ψαράς, απλά η ψηφιακή μου (Olympus μ770SW) μπαίνει μέσα στη θάλασσα και από τότε που την πήρα φωτογραφίζω ψάρια με την πρώτη ευκαιρία. Ξέρω ότι οι περισσότερες είναι θολές και ερασιτεχνικές, αλλά προσπαθώ σκληρά! Η μηχανή δεν είναι επαγγελματική και είναι αρκετά δύσκολο να φωτογραφίσεις έναν κινούμενο στόχο από απόσταση, αν δεν έχεις σοβαρό zoom.
• Τα «χαρακτηριστικά αναγνώρισης» είναι δικά μου συμπεράσματα παρατήρησης οπότε σίγουρα θα περιέχουν λάθη. Τα επιστημονικά ονόματα των ψαριών τα βρήκα από διάφορες πηγές στο internet. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα κοινά ονόματα στα ελληνικά δεν αντιστοιχούν ένα προς ένα με τα επιστημονικά απ’ όσο κατάλαβα. Π.χ. η λέξη Χειλού αντιστοιχεί σε διάφορα επιστημονικά ονόματα, αλλά και αντίστροφα, ένα επιστημονικό όνομα μπορεί να αντιστοιχεί σε πολλές ελληνικές κοινές ονομασίες.
• Με την φράση «ρηχά νερά» εννοώ λιγότερο από 6 μέτρα βάθος. Πιο βαθιά μου πονάνε τα αυτιά (είπαμε, είμαι ερασιτέχνης και δεν ξέρω να βουτάω)! Τα εύρη βάθους στα οποία ζουν τα ψάρια τα βρήκα από το fishbase.org αλλά έχω αμφιβολίες για το πόσο αξιόπιστα είναι (αντίστοιχα από το sealifebase.org για τα άλλα είδη).
• Όποιος ξέρει από θαλάσσια είδη, θα τον παρακαλούσα θερμά να με βοηθήσει στα μη αναγνωρισμένα! Ευχαριστώ τον Μίλτο Τ. για όλες τις υποδείξεις του 😉

Ψάρια

• Γραμμοκαπόνι (Trigloporus lastoviza συνώνυμο του Chelidonichthys lastoviza)
  Άλλα ονόματα: Καπόνι.
  Βάθος: 10-150μ. συνήθως μέχρι τα 40μ.
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Νομίζω ότι τα 2 χαρακτηριστικά μπλε πτερύγιά του αρκούν… Αντίθετα με το συγγενικό του χελιδονόψαρο το γραμμοκαπόνι (και γενικά το καπόνι) δεν πετάει.
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1 (στην προβλήτα Νέας Μηχανιώνας, Θεσσαλονίκη, 2009).
  
• Γύλος (Coris julis)
  Άλλα ονόματα: Ιλάρι, Γυλάρι, Λεμοναριά, Πουρπουριά, Γαϊτανούρι, Κόρνος, Σπετσιάς, Γυαλίνα (στην Κάλυμνο).
  Βάθος: 0-120μ. συνήθως 1-60μ.
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Ο γύλος εμφανίζεται με διάφορες παραλλαγές και έχουν σημαντικές διαφορές ανάλογα την ηλικία και το φύλο. Γενικά όμως είναι άσπρος από την μέση και κάτω, ενώ από την μέση και πάνω έχει 2 οριζόντιες γραμμές με την χαμηλότερη να είναι πάντα πιο σκούρα. Συχνά έχει και κάποια έντονα χρώματα (πορτοκαλί, κόκκινο) πάνω στα πτερύγιά του. Απ’ όσο κατάλαβα, οι παραλλαγές οφείλονται στο γεγονός ότι ο γύλος είναι ερμαφρόδιτος και ανάλογα με την ηλικία αλλάζουν φύλο και αντίστοιχα χρώματα.
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1-2 (Γαϊδουρονήσια Αμμουλιανής, Χαλκιδική, 2008), Φωτό 3 (ακτή Καλόγριας Νικήτης, Χαλκιδική, 2008), Φωτό 4-5 (Τζάστενη, Μαγνησία, 2008).
  
• Δράκαινα (Trachinus draco)
  Άλλα ονόματα: –
  Βάθος: 0-150μ. συνήθως 1-30μ.
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Άσχημο κεφάλι και το σώμα όσο πάει και μικραίνει. Έχει και χαρακτηριστικό στόμα. Θα το βρείτε μόνο σε άμμο και ποτέ σε βράχο. Προσοχή γιατί έχει αγκάθι με δηλητήριο.
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1 (ακτή Μακρύ Γιαλός Βλαχιάς, Εύβοια, 2008).
  
• Ζαργάνα (Belone belone)
  Άλλα ονόματα: Βελόνι, Βελόνη, Βελονίδα.
  Βάθος: 0-?μ.
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Ασημένιο και λεπτό σαν βελόνι. Κολυμπάει ταχύτατα, μόνο δίπλα στην επιφάνεια της θάλασσας. Πολύ συχνά κυκλοφορεί σαν κοπάδι.
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1 (ακτή Καλόγριας Νικήτης, Χαλκιδική, 2008), Φωτό 2 (ακτή Μακρύ Γιαλός Βλαχιάς, Εύβοια, 2008).
  
• Κακαρέλλος (Diplodus vulgaris)
  Άλλα ονόματα: Καμπανάς, Καραγκιόζης, Κραχατζής, Αυλίας, Δαυλιάς, Χαρακίδα, Ζανακάκι.
  Βάθος: 0-160μ. συνήθως 1-30μ.
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Έχει μια μεγάλη μαύρη γραμμή στην ουρά και μια δίπλα στο κεφάλι του (αυτή του κεφαλιού μπορεί να είναι έντονη μπορεί και όχι). Αν και μοιάζει με τον σπάρο, τον διαφοροποιεί η μαύρη γραμμή στο κεφάλι και η έλλειψη κίτρινου χρώματος στα κάτω πτερύγια (έχει πάντως αρκετό κίτρινο στα μάτια και στο σώμα).
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1 (ανάμεσα από Χόρτο και Μηλιάδα, Μαγνησία, 2008), Φωτό 2-3 (ανάμεσα από Ποτίδαια και Σάνη, Χαλκιδική, 2008).
  
• Καλκάνι (?)
  Άλλα ονόματα: ?
  Βάθος: ?
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Στην πραγματικότητα, δεν το έχω αναγνωρίσει ακριβώς μιας και το όνομα καλκάνι αντιστοιχεί σε καμιά 5-6 διαφορετικά ψάρια (τα οποία όμως έχουν πάντα το χαρακτηριστικό ότι είναι επίπεδα) και δεν ξέρω αυτό στις φωτογραφίες σε τι αντιστοιχεί. Πάντως δεν είναι γλώσσα, γιατί απ’ όσο κατάλαβα οι γλώσσες είναι πιο μακρόστενες. Μπορεί να βοηθήσει κανείς?
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1-2 (παραλία Μαγαζιά, Σκύρος, 2008).
  
• Καλογριά (Chromis chromis)
  Άλλα ονόματα: Καλόγρια, Καλογρίτσα, Καστανάκι, Παπαδιά.
  Βάθος: 2-40μ.
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Μαύρο χρώμα (εξού και το όνομα υποθέτω) και χαρακτηριστικό σχήμα διχαλωτής ουράς. Είναι σπάνιο να την βρεις μονάχη της. Όταν είναι μικρή σε ηλικία έχει πολύ χαρακτηριστικό έντονο μπλε χρώμα (βλέπε φωτό 3).
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1 (ανάμεσα από Χόρτο και Μηλιάδα, Μαγνησία, 2008), Φωτό 2 (παραλία Άγιος Πέτρος, Σκύρος, 2008), Φωτό 3 (Γαϊδουρονήσια Αμμουλιανής, Χαλκιδική, 2008).
  
• Κάπρος (Capros aper)
  Άλλα ονόματα: Βασιλάκης, Κότα.
  Βάθος: 40-700μ.
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Χαρακτηριστικό σχήμα (αγγλιστί το λένε και boarfish γιατί το κεφάλι του θυμίζει αγριογούρουνο) και χαρακτηριστικό πορτοκαλί χρώμα. Έχει συνήθως και μια κάθετη πορτοκαλί γραμμή. Σύμφωνα με το fishbase.org το ψάρι αυτό ζει κυρίως στα βαθιά (40-700μ), αλλά είχα μάλλον την τύχη να το συναντήσω στα ρηχά (~3μ). Ίσως να έχει κάποια σχέση που το συγκεκριμένο πρέπει να ήταν ετοιμοθάνατο (με άφηνε και να το ακουμπήσω ενίοτε).
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1 (Ατσίτσα, Σκύρος, 2008).
  
• Καρδινάλιος (Apogon imberbis)
  Άλλα ονόματα: Κρεμμύδι, Κρομίδι, Βασιλιάς των μπαρμπουνιών.
  Βάθος: 10-200μ.
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Είναι μικρό και κόκκινο με στρουμπουλό σώμα. Έχει μεγάλα μάτια και πτερύγια από τα πλάγια.
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1 (ακτή Καλόγριας Νικήτης, Χαλκιδική, 2008).
  
• Κέφαλος (Mugil cephalus)
  Άλλα ονόματα: Κεφαλόπουλο, Κούτουλας, Μακόπουλο, Μπάφα, Νιακόπουλο, Στειράδι, Γομβύλι.
  Βάθος: 0-120μ. συνήθως 1-10μ.
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Χρώμα ασημένιο, με χαρακτηριστικό μακρόστενο σχήμα και πτερύγια. Είναι αρκετά γρήγορο ψάρι.
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1 (παραλία Μαγαζιά, Σκύρος, 2008).
  
• Κοκκινολαπίνα (Symphodus mediterraneus)
  Άλλα ονόματα: –
  Βάθος: 0-50μ.
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Συγγενής της χειλούς, αναγνωρίζεται εύκολα από 3 χαρακτηριστικά: κίτρινο κεφάλι, μαύρη βούλα στην ουρά και το πάνω μέρος του σώματός του είναι καφέ.
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1 (Γαϊδουρονήσια Αμμουλιανής, Χαλκιδική, 2008).
  
• Μαγιάτικο (Seriola dumerili)
  Άλλα ονόματα: Μανάλι (το μικρό μαγιάτικο), Κυνηγός.
  Βάθος: 1-360μ. συνήθως 18-72μ.
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Έχει μια χαρακτηριστική διαγώνια κίτρινη γραμμή στο κεφάλι που περνάει μέσα από το μάτι.
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1-2 (μετά το Σάνη, Χαλκιδική, 2008), Φωτό 3 (παραλία Άγιος Πέτρος, Σκύρος, 2008), Φωτό 4 (Πρώτη Αμμουδιά Ολυμπιάδας, Χαλκιδική, 2008).
  
• Μαυρολίτσα (Trachinotus ovatus)
  Άλλα ονόματα: –
  Βάθος: 50-200μ.
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Έχει χαρακτηριστική διχαλωτή ουρά και μαύρα σημάδια στα πτερύγια και στην ουρά. Κολυμπάει πάρα πολύ γρήγορα.
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1 (ακτή Μακρύ Γιαλός Βλαχιάς, Εύβοια, 2008).
  
• Μελανούρι (Oblada melanura)
  Άλλα ονόματα: Μελάνουρο.
  Βάθος: ?-30μ.
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Έχει χαρακτηριστική μαύρη και άσπρη γραμμή στην ουρά. Μοιάζει με το σπάρο, αλλά δεν έχει κίτρινο στα πτερύγια, είναι πιο μακρόστενος και έχει άσπρο στην ουρά. Έχω αίσθηση ότι τα νεότερα, έχουν άσπρο-μαύρο-άσπρο στην ουρά και όχι μόνο άσπρο-μαύρο.
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1 (παραλία Μυλοποτάμου, Μαγνησία, 2008).
  
• Μουρμούρα (Lithognathus mormyrus)
  Άλλα ονόματα: Μουρμούρι, Βασιλόψαρο.
  Βάθος: 0-50μ.
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Έχει τιγρέ κάθετες σκούρες γραμμές στο σώμα του, οι οποίες είναι μια έντονη και μια λιγότερο έντονη εναλλάξ. Κάνει βόλτες συχνά με 2-3 άλλες μουρμούρες σε αμμώδης βυθούς.
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1 (παραλία Μαγαζιά, Σκύρος, 2008), Φωτό 2 (μετά το Σάνη, Χαλκιδική, 2008).
  
• Μπαρμπούνι (Mullus surmuletus)
  Άλλα ονόματα: –
  Βάθος: 5-409μ.
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Είναι πανεύκολο να το αναγνωρίσετε. Έχει 2 μουστάκια, έχει ελαφρώς κοκκινωπό χρώμα (όχι πάντα όμως, νομίζω ότι τονίζεται το κόκκινο χρώμα, αφού βγει από το νερό), έχει μια έντονη σκούρη οριζόντια ρίγα στην μέση που περνάει και από το μάτι του, έχει 2-3 κίτρινες οριζόντιες ρίγες κάτω από την μέση, και τέλος έχει κιτρινωπή ουρά. «Βόσκει» στην άμμο, συχνά με μικρή παρέα. Προσοχή να μην το μπερδέψετε με την κουτσομούρα η οποία είναι και αυτή μουστακαλίδικη, αλλά δεν έχει την ρίγα στην μέση και έχει πιο κάθετο μέτωπο.
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1 (παραλία μετά την Ολυμπιάδα, Χαλκιδική, 2008), Φωτό 2 (ανάμεσα από Χόρτο και Μηλιάδα, Μαγνησία, 2008), Φωτό 3 (παραλία Φακίστρα, Μαγνησία, 2008).
  
• Παπαγάλος (Xyrichtys novacula)
  Άλλα ονόματα: Γάτα, Κατεργάρα, Κατεργάρος, Κατσούλα, Κοκκινόγλωσσα, Κτένι, Χτένι, Λειρί, Ποντικόψαρο, Ροζέτι, Ρουσέττα, Τσατσάρα.
  Βάθος: 1-90μ.
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Έχει διάφορες παραλλαγές όσον αναφορά το σχέδιο πάνω στο σώμα του. Πάντως έχει αρκετά κάθετο μέτωπο και μικρές κάθετες χρωματιστές γραμμές στο πρόσωπο. Το πιο χαρακτηριστικό του γνώρισμα είναι ότι θα το βρείτε σε αμμώδη βυθούς και όταν φοβηθεί βουτάει μέσα στην άμμο με το κεφάλι και εξαφανίζεται για τα καλά.
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1-3 (ακτή Καλόγριας Νικήτης, Χαλκιδική, 2008).
  
• Πέρκα (Serranus scriba)
  Άλλα ονόματα: Γραμματικός, Μπογιατζής, Πέρδικα, Περκίδα, Περκόχανο, Χανί.
  Βάθος: 5-150μ.
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Έχει τόσο χαρακτηριστικά χρώματα που δεν έχει καν νόημα να το περιγράψω (κοιτάξτε απλά τις φωτογραφίες). Χοντρικά έχει κίτρινη ουρά, ακολουθούμενη από 2 μαύρες γραμμές, μετά συνεχίζει με μια μικρή ατελής μαύρη γραμμή με μπλε χρώμα στο κάτω μέρος και τέλος ακολουθούν 2 άλλες μαύρες γραμμές αλλά λίγο πιο λεπτές. Πάνω στο κεφάλι της έχει επίσης ένα χαρακτηριστικό σχέδιο σαν λαβύρινθο (δεν ξέρω πως να το περιγράψω πιο σωστά). Θα την συναντήσετε σε βράχια και επειδή τσιμπάει τα πλοκάμια του χταποδιού είναι πολύ πιθανό όταν την δείτε να υπάρχει κάπου τριγύρω κανένα χταποδάκι (βλέπε π.χ. την 3η φωτογραφία).
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1 (ακτή Καλόγριας Νικήτης, Χαλκιδική, 2008), Φωτό 2 (παραλία Παπά Νερό, Μαγνησία, 2008), Φωτό 3 (Γαϊδουρονήσια Αμμουλιανής, Χαλκιδική, 2008), Φωτό 4 (ανάμεσα από Αιδηψό και Γιάλτρα, Εύβοια, 2008).
  
• Πετρογοβιός (Gobius paganellus)
  Άλλα ονόματα: Γωβιός, Γοβιός, Κωβιός, Κοκοβιός, Κοκωβιός.
  Βάθος: 0-15μ.
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Ίσιο σώμα, μεγάλο κεφάλι και μετά λεπταίνει. Έχει 2 χαρακτηριστικά μεγάλα μάτια που προεξέχουν (κάτι σαν βάτραχο μου θυμίζει). Το ψάρι στην φωτογραφία είναι σίγουρα γωβιός και από τα χρώματα υποθέτω πετρογωβιός, αλλά δεν είμαι και 100% σίγουρος.
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 2 (ανάμεσα από Αιδηψό και Γιάλτρα, Εύβοια, 2008).
  
• Ριγοσαλιάρα (Parablennius gattoruginea)
  Άλλα ονόματα: Σαλιάρα, Γλινός, Λεβέρα.
  Βάθος: 3-32μ.
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Έχει καταρχάς δύο περίεργα κέρατα πάνω στο κεφάλι. Όπως κάθε σαλιάρα έχει χοντρό κεφάλι και κάθεται στο βυθό (μάλλον κυρίως σε βράχια, μιας και έχει αντίστοιχο καμουφλάζ) χωρίς να κουνιέται και πολύ. Χαρακτηριστικό είναι επίσης το πως γυρνάει συνεχώς την ουρά της. Η ριγοσαλιάρα ξεχωρίζει από τις μαύρες κάθετες ραβδώσεις πάνω στο σώμα της.
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1 (Πρώτη Αμμουδιά Ολυμπιάδας, Χαλκιδική, 2008).
  
• Σάλπα (Sarpa salpa)
  Άλλα ονόματα: Σάρπα.
  Βάθος: 5-70μ.
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Έχει χαρακτηριστικές χρυσές οριζόντιες ραβδώσεις.
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1 (παραλία Άγιος Πέτρος, Σκύρος, 2008), Φωτό 2 (Γαϊδουρονήσια Αμμουλιανής, Χαλκιδική, 2008), Φωτό 3 (παραλία μετά την Ολυμπιάδα, Χαλκιδική, 2008).
  
• Σαργός (Diplodus sargus sargus)
  Άλλα ονόματα: Χαρακίδα.
  Βάθος: 0-50μ.
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Σαν το σπάρο, αλλά έχει τιγρέ κάθετες σκούρες γραμμές στο σώμα του και χαρακτηριστικά μαύρο χρώμα στο τέλος της ουράς.
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1 (παραλία Μαγαζιά, Σκύρος, 2008).
  
• Σπάρος (Diplodus annularis)
  Άλλα ονόματα: –
  Βάθος: 0-90μ.
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Έχει μαύρη γραμμή στην ουρά και κίτρινο χρώμα στα κάτω πτερύγια και πάνω απ’ τα μάτια του.
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1-2 (Τζάστενη, Μαγνησία, 2008).
  
• Ταωλαπίνα (Symphodus tinca)
  Άλλα ονόματα: Χειλού, Λαπίνα, Κόσσυφος.
  Βάθος: 1-50μ.
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Το όνομα χειλού ή λαπίνα στην Ελλάδα το χρησιμοποιούμε λανθασμένα για ένα μεγάλο φάσμα διαφορετικών ψαριών (οικογένεια Symphodus νομίζω) που ναι μεν μοιάζουν στο σχήμα, αλλά έχουν τελείως διαφορετικά χρώματα. Το συγκεκριμένο ψάρι στην φωτογραφία μου εικάζω ότι είναι το Symphodus tinca λόγω ομοιότητας με τις φωτογραφίες που βρήκα στο fishbase.org (έχει και μια χαρακτηριστική μαύρη βούλα στην ουρά). Παρόλα αυτά δεν είμαι απόλυτα σίγουρος. Το μόνο σίγουρο είναι ότι στην Ελλάδα αυτό ονομάζεται χειλού 🙂
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1 (Γαϊδουρονήσια Αμμουλιανής, Χαλκιδική, 2008).
  
• Φαγανέλι (Symphodus cinereus)
  Άλλα ονόματα: Χειλού, Λαπίνα.
  Βάθος: –
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Το όνομα χειλού ή λαπίνα στην Ελλάδα το χρησιμοποιούμε λανθασμένα για ένα μεγάλο φάσμα διαφορετικών ψαριών (οικογένεια Symphodus νομίζω) που ναι μεν μοιάζουν στο σχήμα, αλλά έχουν τελείως διαφορετικά χρώματα. Το συγκεκριμένο έχει χαρακτηριστικό χρώμα-καμουφλάζ που δυσκολεύομαι να περιγράψω με λόγια!
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1 (Γαϊδουρονήσια Αμμουλιανής, Χαλκιδική, 2008).
  
• Χάνος (Serranus cabrilla)
  Άλλα ονόματα: –
  Βάθος: 5-500μ.
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Η αλήθεια είναι ότι δεν είμαι σε θέση να το αναγνωρίσω με απόλυτη σιγουριά. Πάντως έχει κάθετες ραβδώσεις οι οποίες «σβήνουν» ελαφρώς στην μέση από μια οριζόντια άσπρη γραμμή. Το πιο χαρακτηριστικό του γνώρισμα είναι ο τρόπος με τον οποίο σε κοιτάει, συνεχώς στραμμένος προς το μέρος σου σαν χαζός, γι’ αυτό και υπάρχει η έκφραση «κοιτάει σαν χάνος».
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1-2 (παραλία δίπλα στην Ολυμπιάδα, Χαλκιδική, 2008).
  
• Σκορπίνα (Scorpaena maderensis)
  Άλλα ονόματα: –
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1 (ακτή Καλόγριας Νικήτης, Χαλκιδική, 2008).
  

Άλλα είδη

• Χταπόδι (Octopus vulgaris)
  Άλλα ονόματα: –
  Βάθος: 0-200μ.
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Σημείωση: Η ελληνική νομοθεσία επιτρέπει το πιάσιμο χταποδιού από 500γρ. και πάνω. Όλα τα χταπόδια των φωτογραφιών είναι λιγότερο από 200γρ. γι’ αυτό και τα έπιασα με το χέρι, τα φωτογράφισα και τα ξανάβαλα μέσα. Για να μην παρεξηγηθώ, δεν τα άφησα για να μην παραβώ την νομοθεσία, αλλά επειδή είναι πραγματικά κρίμα να σκοτώσετε μικρό χταποδάκι κάτω των 500γρ.
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1 (παραλία δίπλα στην Ολυμπιάδα, Χαλκιδική, 2008), Φωτό 2-3 (παραλία μετά την Ολυμπιάδα, Χαλκιδική, 2008), Φωτό 4-5 (ακτή Μακρύ Γιαλός Βλαχιάς, Εύβοια, 2008), Φωτό 6 (παραλία Φακίστρα, Μαγνησία, 2008).
  
• Μηλιδόνα (Eledone cirrhosa συνώνυμο του Eledone aldrovandi)
  Άλλα ονόματα: –
  Βάθος: 0-770μ.
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Παρόλο που δεν έχω τραβήξει μηλιδόνα, την αναφέρω εδώ για να μην συγχέεται με το χταπόδι. Η μηλιδόνα είναι συνήθως πιο πορτοκαλί στο χρώμα και έχει μόνο μία σειρά βεντουζών στα πλοκάμια (όχι δύο όπως το χταπόδι). Γαστρονομικά θεωρείται χειρότερης ποιότητας μιας και είναι λιγότερο τρυφερή από το χταπόδι.
• Σουπιά (Sepia officinalis)
  Άλλα ονόματα: –
  Βάθος: 0-200μ.
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: –
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1 (μετά το Σάνη, Χαλκιδική, 2008), Φωτό 2 (ακτή Μακρύ Γιαλός Βλαχιάς, Εύβοια, 2008).
  
• Μέδουσα (Cotylorhiza tuberculata)
  Άλλα ονόματα: –
  Βάθος: 0-7μ.
  Χαρακτηριστικά αναγνώρισης: Είναι πολύ εύκολο να αναγνωρισθεί. Υπάρχουν αντικρουόμενες μαρτυρίες για το κατά πόσο είναι επικίνδυνη σε περίπτωση επαφής. Στις εσωτερικές οπές της μέδουσας είχε πολύ μικρά κίτρινα ψαράκια.
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1 (Γαϊδουρονήσια Αμμουλιανής, Χαλκιδική, 2008).
  
• Μέδουσα (Rhizostoma pulmo)
  Άλλα ονόματα: –
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1 (Ατσίτσα, Σκύρος, 2008).
  

Μη αναγνωρισμένα

• Απορίες 1-2: Λύθηκαν 🙂
• Απορία 3: Είναι μαρίδα, αθερίνα ή απλά γόνος κάποιου άλλου ψαριού?!
  Τοποθεσίες φωτογραφιών: Φωτό 1 (ανάμεσα από Αιδηψό και Γιάλτρα, Εύβοια, 2008).
  
• Απορίες 4-9: Λύθηκαν 🙂

Χρήσιμοι σύνδεσμοι

• Βάσεις δεδομένων για τη θαλάσσια ζωή:
  fishbase.org (η μεγαλύτερη βάση δεδομένων για ψάρια, έχει και μια λίστα με τα ελληνικά ονόματα)
  sealifebase.org (βάση δεδομένων για τη θαλάσσια ζωή)
  marinespecies.org (βάση δεδομένων για τη θαλάσσια ζωή)
  aquamaps.org (χάρτες με προσεγγιστικές γεωγραφικές κατανομές των ειδών)
  thecephalopodpage.org (ειδικά για τα μαλάκια)
  algaebase.org (ειδικά για τα φύκια)
  seaslugforum.net (ειδικά για τους θαλάσσιους σάλιαγκες)
  nomen.at (μπορείς να γράψεις στα ελληνικά ένα κοινό όνομα και να σου βγάλει τις επιστημονικές ονομασίες!)
• Σχετικά με ελληνικά ψάρια:
  phycology.gr (ένα ενδιαφέρον άρθρο σε μορφή pdf για το πως να χρησιμοποιήσετε τα φύκια ως δείκτη καθαρότητας νερών)
  greenpeace.org (σημαντική λίστα σε μορφή pdf για το ελάχιστο επιτρεπόμενο μέγεθος για ψάρεμα)
  explorecrete.com (μια απλή αλλά κατανοητή λίστα με τα βασικά ελληνικά ψάρια)
  users.sch.gr/skoud (μια λίγο πιο αναλυτική λίστα με τα βασικά ελληνικά ψάρια)
  users.sch.gr/kassetas (μια λίστα με τα βασικά ελληνικά ψάρια)
  homefood.gr (λίστα με ψάρια και περιγραφές)
  naspor.gr (μια λίστα με τα βασικά ελληνικά ψάρια)
  psarema.gr (λίστα ψαριών από site για ψαράδες)
  fishfinder.gr (λίστα με ελληνικά ψάρια αλλά θέλει εγγραφή και είναι site εμπορικό προσανατολισμένο για ψάρεμα)
  aquaworld-crete.com (κάποια είδη από το ενυδρείο της Κρήτης)
  world-fish.gr (μια λίστα με ζωγραφιές των βασικών ελληνικών ψαριών από ένα ιχθυοπωλείο)
  psaria-psarema.blogspot.com (blog με άρθρα για ψάρια και μαγείρεμα)
  andronianoi.ucoz.com (blog από την Εύβοια με μερικά άρθρα για ψάρια)
  spearfishing.ws (ένα μικρό άρθρο για τα επικίνδυνα ελληνικά ψάρια)
  greekdivers.com (ένας πίνακας με την αναπαραγωγική περίοδο των ψαριών)
• Διάφορες ωραίες φωτογραφίες από ελληνικό βυθό:
  marinelife.seawatch.gr
  elpapas
  malawicichlidhomepage.com (για Ελλάδα, βλέπε προς το τέλος)
  divegreece
  medi-sea
  voriaeviasea.blogspot.com (ο μόνος ερασιτέχνης ομοϊδεάτης που έχω βρει: blog με ωραία βίντεο από ψάρια!)
• Τα μεγάλα ελληνικά forum:
  theabyss.gr (forum δυτών)
  scubadive.gr (forum δυτών)
  greekdivers.com (forum ψαροντουφεκάδων)
  spearfishingforum.gr (forum ψαροντουφεκάδων)